استفاده از گاز نیتروژن در بسته بندی مواد غذایی

هوا دارای 78 درصد نیتروژن، 21 درصد اکسیژن و مقدار متغیری از رطوبت است. اکسیژن اتمسفر با اسیدهای چرب غیراشباع موجود در غذاها واکنش نشان می دهد و سبب تغییر مزه آن ها می شود. در نتیجه حفظ کیفیت مطلوب و افزایش ماندگاری محصولات غذایی همواره چالشی پیش روی تولیدکنندگان مواد غذایی است. استفاده از گاز نیتروژن در بسته بندی مواد غذایی راه حل موثری است. گاز نیتروژن، گازی است که با مواد غذایی وارد بسته بندی می شود تا از اکسیداسیون یا فساد مواد غذایی جلوگیری کند.

گاز نیتروژن و ساختار آن

گاز نیتروژن بی اثر، بی رنگ و بی بو است. نماد شیمیایی نیتروژن (N) و عدد اتمی آن 7 است. در لایه بیرونی گاز نیتروژن پنج الکترون وجود دارد، به طور گسترده ای در بسته بندی مواد غذایی و نوشیدنی به عنوان یک نگهدارنده غیر شیمیایی استفاده می شود زیرا قادر است اکسیژن، گاز اکسید کننده اصلی هوا را جابجا کند. اکسیژن با ترکیباتی مانند چربی ها و قندها واکنش نشان می دهد و یک فرآیند طبیعی (اکسیداسیون) را آغاز می کند که بوی نامطبوع ایجاد می کند و غذا را فاسد می کند.

آیا تا به حال توجه کرده اید که چگونه رنگ سیب پس از خوردن یک تکه از آن قهوه ای می شود؟ این فرآیند اکسیداسیون است. جایگزینی اکسیژن هوای داخل بسته بندی با نیتروژن به جلوگیری از اکسیداسیون کمک می کند. استفاده از گاز نیتروژن در بسته بندی، مواد غذایی را تازه نگه می دارد، از آنها محافظت می کند و از رشد میکروب های هوازی جلوگیری می کند. غذاهای بسته بندی شده که از استفاده از نیتروژن سود می برند عبارتند از گوشت های چرب، ماهی، آجیل، قهوه، سبزیجات و محصولات آماده مصرف.

کاربرد های گاز نیتروژن

گاز نیتروژن کاربردهای فراوانی در صنعت دارد. این گاز به صورت گازی و مایع و یا در تولید برخی ترکیبات شیمیایی مهم استفاده می شود که در اینجا به بیان برخی از این مصارف می پردازیم:

• گاز نیتروژن به دلیل بی اثر بودن و عدم تمایل به واکنش و سوختن برای پر کردن لاستیک هواپیماها و اتومبیل های مسابقه ای استفاده می شود و در نتیجه خطر اشتعال ناشی از اصطکاک کاهش می یابد.
• نیتروژن به عنوان یک ماده اساسی در برخی از انواع داروها مانند آنتی بیوتیک ها استفاده می شود.
• این گاز در ساخت برخی از قطعات الکترونیکی مانند شیرهای الکترونیکی و دیودها و در ساخت فولاد ضد زنگ استفاده می شود.
• نفت و سایر مواد قابل اشتعال در مخازن در فضای نیتروژن ذخیره می شوند.
• یکی دیگر از کاربرد گاز نیتروژن در بسته بندی مواد غذایی در نگهداری غذاهای کنسرو شده و تازه نگهداشتن مواد غذایی است.
• نیتروژن به صورت گازی برای پر کردن برخی از انواع لامپ های رشته ای به جای آرگون استفاده می شود.
• به عنوان یک جایگزین ارزان از نیتروژن مایع در درمان زگیل های پوستی استفاده می شود.
• گاز نیتروژن در حفظ نمونه های حیاتی مانند اسپرم، تخمک و خون به وسیله انجماد کاربرد دارد.
• از نیتروژن مایع در صنایع غذایی برای انجماد سریع استفاده می شود.
• نیترات پتاسیم، KNO 3، در تولید باروت استفاده می شود.
• اکسید نیتروژن، N 2 O  یا گاز خنده، به عنوان گاز بی حس کننده در برخی از روش های جراحی، به ویژه در دندانپزشکی استفاده می شود.

علت استفاده از گاز نیتروژن در بسته بندی مواد غذایی

گاز نیتروژن یکی از گازهای مورد استفاده در بسته بندی اتمسفر اصلاح شده است، در ادامه دلایل استفاده از گاز نیتروژن در بسته بندی مواد غذایی آورده شده است:

گاز نیتروژن بی خطر است

شرکت های مختلف از نیتروژن برای حفظ و نگهداری محصولات خود استفاده می کنند زیرا نیتروژن یک گاز منفعل، بدون بو و غیر سمی است. علاوه بر این، به راحتی قابل دسترسی است. در واقع 78 درصد جو را تشکیل می دهد. این ویژگی ها نگهداری مواد غذایی با نیتروژن را مقرون به صرفه و ایمن می کند.

 از اکسیداسیون جلوگیری می کند

از آنجایی که گاز اکسیژن یک عامل اکسید کننده بسیار قوی است، در اثر برهمکنش با ترکیباتی مانند قندها و چربی ها باعث آسیب می شود. به عنوان مثال، آیا تا به حال توجه کرده اید که چگونه یک سیب پس از گاز زدن به آن قهوه ای می شود؟ این به دلیل فرآیند اکسیداسیونی است که اتفاق می افتد. گاز نیتروژن از فاسد شدن مواد غذایی جلوگیری می کند.

از رشد باکتری های خطرناک جلوگیری می کند

اکثر میکروارگانیسم ها مانند کپک، مخمر و باکتری های هوازی از اکسیژن برای بقا و رشد استفاده می کنند. در دسترس بودن اکسیژن در غذا می تواند منجر به رشد باکتری های خطرناکی شود که سرعت فساد را افزایش می دهند. با جایگزینی اکسیژن با نیتروژن می توان آلودگی باکتریایی را کاهش داد. استفاده از نیتروژن برای حفظ محصولات غذایی نیز مهم است زیرا می تواند تمام فضای خالی بسته بندی مواد غذایی را پر کند تا از ورود رطوبت جلوگیری کند.

حفظ مواد غذایی از آسیب ناشی از اصطکاک

محصولاتی مانند ویفر، چیپس سیب زمینی و سایر مواد غذایی به دلیل اصطکاک ناشی از حمل و نقل بسته آسیب می بینند. نیتروژن مانند یک بافر عمل می کند و یک مانع داخلی برای حفظ مواد غذایی در طول حمل و نقل ایجاد می کند.

هوا زدایی در بسته بندی مواد غذایی با گاز نیتروژن

به جهت پیشگیری از فرآیند اکسیداسیون و فساد مواد غذایی، زمان بسته بندی ابتدا با پمپ خلا هوای داخل بسته بندی مواد غذایی کاملا تخلیه می شود سپس با نیتروژن پر می شود. اکسیژن یک گاز واکنش پذیر است و عامل اصلی فساد مواد غذایی محسوب می شود و همچنین شرایط را برای رشد میکروارگانیسم های مضر مانند قارچ ها و باکتری ها مهیا می کند. به جهت پیشگیری از بروز چنین مشکلاتی لزوما باید هوای داخل بسته بندی های مواد غذایی با گاز نیتروژن جایگزین شود.

در صورتی که حفظ کیفیت و تازگی مواد غذایی برای شما اهمیت دارد پیشنهاد می کنیم به سایت آتروپات فارمد مراجعه و محصولات بسته بندی فارمد را تهیه کنید. شرکت آتروپات فارمد در زمینه محصولات بسته بندی فعالیت گسترده دارد. این شرکت نمایندگی انحصاری محصولات Fresh Plus در ایران را دارد. برای خرید و سفارش انبوه محصولات بسته بندی آتروپات فارمد می توانید با مشاورین شرکت در تماس باشید. 

تاثیر گاز نیتروژن بر سلامتی انسان 

استفاده از گاز نیتروژن در بسته بندی مواد غذایی به جهت عدم سمیت و بی اثر بودن کاربرد فراوانی دارد. استنشاق این گاز برای انسان ضرری ندارد. همانطور که می دانید 78% از ترکیب هوای جو گاز نیتروژن است. مواردی که این گاز می تواند خطر آفرین باشد، تنفس نیتروژن خالص به مدت طولانی است که ممکن است سبب کمبود اکسیژن مغز شود همچنین تماس نیتروژن مایع نیز با پوست می تواند سوختگی شدید ایجاد کند.

تاثیرات گاز نیتروژن در محیط زیست 

آلودگی محیط زیست ناشی از نتیجه انتشار اکسیدهای نیتروژن در جو می باشد که بیشتر به خاطر احتراق سوخت های فسیلی است. اکسیدهای نیتروژن از جمله گازهای گلخانه ای و عامل اصلی تغییرات اقلیمی جهانی است.

نحوه تامین گاز نیتروژن برای بسته بندی مواد غذایی

هوایی که تنفس می کنیم حدود 78 درصد نیتروژن دارد. نیتروژن با خلوص بالا از فرآیند جداسازی مولکول های نیتروژن از سایر مولکول ها در جریان هوای فشرده، تمیز و خشک به دست می آید که منجر به ذخیره خالص نیتروژن می شود.

سوالات متداول